گذری به قزوین، شهر آبانبارها
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۲۵۷۹۳
ایسنا/قزوین اگر کاشان و یزد را با خانهها و بادگیرهایش، میشناسند قزوین را با آب انبارهایش میتوان شناخت. شهری که بیش از ۱۰۰ آب انبار در دل خود جای داده بود.
قزوین را شهر آبانبارها مینامند؛ شهری که از دیرباز تاکنون به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، با مشکل و چالش کمآبی مواجه بوده است. از همین روی به دلیل گردشگر پذیر بودن و ظرفیتهای خاصی که داشته بیش از ۱۰۰ آبانبار در دل خود جای داده است که متأسفانه امروز تعداد انگشت شماری از آنها باقیمانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ایسنا در این گزارش به سراغ نرگس صفایی، کارشناس معماری رفته تا درباره نوع و ساختار معماری آبانبارهای قدیمی دیار مینودری بیشتر بداند.
صفایی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: قزوین در گذشته آب انبارهای عمومی و خصوصی بسیاری داشته که به نوعی برکت شهر بودند. همچنین هر خانواده اصیل قزوینی دارای یک آب انبار در محل زندگی خود بوده است. به عنوان مثال آبانبار آقا در محله دباغان و در کوچه مرحوم آقا میرعبدالصمد مربوط به این خاندان و اهالی محل بوده است.
وی ادامه داد: آب انبار آقا بالا، آبانبار آقا حسن نایب، آبانبار آقا دائی، آبانبار آقاسی، آبانبار آهنیها، آبانبار امینه خاتون، آبانبار پنجهعلی، آبانبار تنورسازان، آبانبار مسجد جامع، آبانبار سردار، آبانبار حاج کاظم، آبانبار سلطان سید محمد و سلامگاه از معروفترین آبانبارهای قزوین بوده است که امروز تعداد انگشت شماری از آنها باقیمانده است.
صفایی بیان کرد: آبانبارها یکی از شاهکارهای معماری سنتی و بومی قزوین به شمار میآید که بهعنوان یکی از بناهای عامالمنفعه از منزلت و جایگاه قابل قبولی در فرهنگ قزوینیها برخوردار بوده است.
وی خاطرنشان کرد: یکیاز دلایل آبادانی شهر قزوین وجود آبانبارهای فراوان در آن بوده و هر محلهای که در آن چند آبانبار وجود داشته، از زیست شهری و توسعهای بیشتری برخوردار بوده است.
این کارشناس معماری در خصوص ویژگیهای معماری آبانبارهای قزوین بیان کرد: آبانبارها چون بنای عامالمنفعه محسوب میشدند از منزلت و جایگاه بالایی در فرهنگ قزوینیها برخوردار بودند از همین روی معماری خاص آنها همواره مورد توجه بوده است. معماری آبانبارها در مناطق مختلف تحت تأثیر سبکهای معماری محلی و اسلوبهای متناسب با آب و هوای مناطق بوده است. معماران قزوینی با دقت و نکتهسنجی بسیار، با توجه به مسائل مهمی چون میزان فشار آب بر کف و سطح آبانبار، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب، این آبانبارها را ساختهاند و تمامی آبانبارها شامل مخزن (خزینه یا تنوره)، سردر، بادگیر (خیشخان)، راه پله و پاشیر هستند.
مروری بر معماری آبانبار حکیمها
صفایی در ادامه به تشریح معماری چند آبانبار پرداخت و گفت: آبانبار حکیمها یکی از آبانبارهای معروف قزوین است که در محله راهچمن واقع شده است. این آبانبار در سال ۱۲۴۴ توسط حاج میرزا آقای حکیم ساخته شده و دارای ۳۶ پله است.
وی ادامه داد: سردر این آب انبار قدیمی، کتیبهای به رنگ سفید وجود دارد که در کاشی بنفش آن کتیبه از اشعار سید جوهری شاعر هراتی ساکن قروین نوشته شده است.
این کارشناس معماری تصریح میکند: در معماری آبانبارهای قزوین باید گفت که در ساخت آنها از مصالحی همچون آجر، شفتهآهک و ساروج استفاده شده و همه آنها داری کتیبههایی به عنوان شناسنامه بنا هستند.
آب انبار سردار نگین شهر قزوین
وی تصریح کرد: آبانبار سردار در سال ۱۲۲۷ قمری و در محله راهری از دیگر آبانبارهای قزوین است که بانی آن ۲ برادر به نامهای محمدحسن و محمدحسین خان سردار بودند.
صفایی عنوان کرد: این آب انبار از جمله بناهای خاص و مهم قزوین است که دارای ۳۷ پله، چهار شیر، چهار گنبد، چهار بادگیر یا بخارکش است. ازاره پلکان این گنجینه نفیس معماری قزوین، از زیره سنگ و نمای آجر است.
وی خاطرنشان کرد: آبگیر این آب انبار عظیم، دارای یک طاق به ابعاد ۱۶ در ۱۶ مترمربع است و مردم محله راهری قزوین قبل از لولهکشی آب، سالها از این آبانبار برای تأمین آب آشامیدنی خود استفاده میکردند.
این کارشناس در ادامه به آب انبار مسجد جامع اشاره کرد و گفت: کهنترین آبانبار موجود در قزوین، آب انبار مسجد جامع است که در سال ۱۰۹۳ قمری توسط یکی از امیران شاه سلیمان صفوی ساخته شده است.
وی با بیان اینکه، آب انبار کنونی مسجد جامع نسبت به بنای اولیه خود، دچار برخی تغییرات شده است، تصریح کرد: این آب انبار دارای ۲ گوشوار در طرفین سردر آبانبار است که درحال حاضر این الحاقات از بین رفته است.
صفایی بیان کرد: مخزن آبگیر آن گنجایش ۱۸۰۰ مترمکعب آب دارد. قطر دیوارهای چهارسوی مخزن این آب انبار به ۲.۴۰ متر میرسد و اتصال به شبکه شهری، کتیبه مرمر، کفسازی آجری و نحوه عایقبندی آن از ویژگیهای این آبانبار است.
توجیه ساخت آب انبار در معماری ایرانی
وی ادامه داد: مدیریت آب مهمترین توجیه ساخت آبانبارها در قزوین بوده است. زمانی که آبگیری انجام و مخزن آبانبار به میزان لازم و دلخواه از آب پر میشد، مقداری نمک طعام برای بهبود بو و طعم آب به همراه مقدار کمی آهک برای گند زدایی به آب میزدند.
صفایی وجود بادگیرها در معماری آبانبارها را ابزاری برای خنک ماندن آب دانست و گفت: گردش هوا و جدارههای موجدار آب انبار باعث میشد، تا آب از حالت سکون خارج شود و نگندد؛ از این روی مخازن آبانبارها محیط مناسبی برای ذخیرهسازی آب محسوب میشد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری قزوين میراث فرهنگی قزوین آب انبار استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها نوروز استانی ورزشی استانی سیاسی اخبار اجتماعی خوزستان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها آب انبارهای قزوین معماری آب انبار آب انبار آقا آب انبار آب انبار مسجد جامع
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۲۵۷۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استغاندار هرمزگان: نگران توسعه صنعتی هرمزگان هستیم
استاندار هرمزگان نگرانی مهمی که در مسیر توسعه وجود دارد را لطمه دیدن فرهنگ و هویت تاریخی و بومی استان برشمرد و گفت: نگران هستیم که توسعه صنعتی خدشهای به هویت، فرهنگ و معماری بومی و در کنار آن به محیط زیست استان وارد کند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، مهدی دوستی استاندار هرمزگان ظهر امروز در دیدار با معتمدان و فعالان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بندر کنگ با شمردن زیباییهای بصری و تاریخی این شهر اظهار داشت: بندر کنگ نماد و تبلور زیبایی و هنر سنتی مردم هرمزگان است و تصویری که از این بندر و مردمان شریف آن به ذهن می رسد همدلی، انصاف، تعادل، زیبایی و تاریخ عمیق منطقه است.
وی با اشاره به اینکه استان هرمزگان به سرعت در مسیر صنعتی شدن و توسعه قرار گرفته است، افزود: در استان طرحهای صنعتی و پالایشگاهی متنوعی از جمله در حوزه فولاد آغاز شده که در سالیان آتی سبب توسعه صنعتی استان خواهد شد.
استاندار هرمزگان نگرانی مهمی که در مسیر توسعه وجود دارد را لطمه دیدن فرهنگ و هویت تاریخی و بومی استان برشمرد و افزود: نگران هستیم که توسعه صنعتی خدشهای به هویت، فرهنگ و معماری بومی و در کنار آن به محیط زیست استان وارد کند که سعی داریم با طرحهای درختکاری، کنترل و ساماندهی فاضلاب و انتقال پساب شهر بندرعباس در مسیر صیانت از محیط زیست گام برداریم.
وی تربیت نیروی انسانی را وجه مهم توسعه پایدار دانست و گفت: احداث دانشکده پزشکی درشرق و غرب، راهاندازی28 هنرستان جوار صنایع و هنرستان انرژی اتمی در حوزه صیانت از نیروی انسانی اجرا شده تا نگرانیها در این حوزهها کاهش یابد.
نماینده عالی دولت در استان هرمزگان، هویت و فرهنگ را شاخص غالب در خلق مزیتها برشمرد و گفت: در هر مسئلهای مردم پایکار بودهاند اتفاقات مهمی رقم خورده و شما مردم فهیم بندر کنگ از فرهنگ و معماری خاص منطقه صیانت کرده و عاشقانه هوای هویت و معماری بومی را داشتهاید که بسیار قابل تقدیر است و لازم است که در فرهنگ و معماری بندرکنگ بعنوان «نماد» معرفی شود.
وی بر ایجاد کمیته تخصصی برای بندر کنگ تاکید کرد و اظهار داشت: موارد مطرح شده شما بررسی و در خرداد ماه جلسهای به منظور تصمیمگیری در بندرکنگ برگزار می کنیم تا بتوانیم نقشه راه توسعه را شهر ترسیم و بر مزیتهایی همچون گردشگری، تجارت و شیلات شهر تمرکز کرده و زنجیرههای ارزش بر روی این مزیتها تعریف کنیم.
دوستی با تاکید بر اینکه نیاز است از ظرفیت بخش خصوصی در حوزه سرمایه گذاری در این شهر استفاده شود افزود: پیشنهاد می کنم همایش سرمایه گذاری ویژه بندرکنگ برگزار و در آن از سرمایه گذاران و علاقمندان به فعالیت در حوزههای مختلف اقتصادی دعوت شود تا با مزیتهای نسبی و ظرفیتهای منطقه بهتر آشنا شوند.
استاندار هرمزگان در پایان با قدردانی از زحمات ایوب زارعی و همه دغدغه مندان بندرکنگ، گفت: برای طرح بندرگاه چندمنظوره ارائه شده منابع مالی و تسهیلات در نظر گرفته می شود.
گفتنی است در این جلسه جمعی از معتمدان و فعالان حوزههای مختلف سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی بندرکنگ در کنار مسئولان شهرستان بندرلنگه در سخنانی مطالبات و درخواستهای مردم از استاندار هرمزگان را مطرح کردند.
انتهای پیام/864/.